Platform voor Architectuur & Design

Bureau Europa gaat op reis! Met een gloednieuw excursieprogramma, getiteld Voyage Voyage Voyage, zoeken we de ongekende plekken met de bijzondere verhalen, de rafelrandjes van onze omgevingen en landschappen, de plekken waar je te vaak aan voorbij gaat. Nu nog ben je een toevallige voorbijganger, straks wordt je een doelbewuste ontdekker.

In een groeiende database van virtuele excursies, stadswandelingen, rondleidingen en bijzondere mentale reizen, nodigt Bureau Europa je uit om je te openen voor een nieuwe kijk op je omgeving. De buitenruimte is het startpunt om ontwerp, architectuur en cultuur tot je te nemen, op je eigen gemak en naar eigen inzicht. Van interventies tot klassieke wandeltochten, van podcasts tot scripts - we zetten het allemaal op onze website.

Zeker in tijden van COVID-19, we in ons bewegen beperkt zijn, worden reizen, maar ook cultuur, experimenteler: deze online omgeving, met zijn fotoalbums en videoverhalen, zal je op verrassende wijzes inspireren en de grenzeloosheid van onze regio onderstrepen. 

Klik hier beneden op de dikgedrukte titels en ontdek de Voyages zelf!

Voyage #16. Over Gevels en Glazeniers. De glasverhalen van Maastricht.

We kijken altijd door glas maar zelden naar glas. Het is een bouwmateriaal dat vandaag alomtegenwoordig is, maar vroeger allesbehalve vanzelfsprekend. In het verleden vertelden de kerkenvensters de verhalen over wie wij zijn en hoe we ons moeten gedragen; vandaag spreekt de symbolische gelaagdheid van het materiaal over onze gezondheid, onze privacy, onze natuur. Een glazen gebouw is er en is er niet, tegelijkertijd – de architectuur verschijnt en verdwijnt. Deze wandeling gidst je langs de fraaiste glazen gevels en kleurrijkste glas-in-loodwerken van Maastricht. Zo ontdek je dat onze stad vol zit met de mooiste glasverhalen.

Voyage #15. En Plein Publiek. De straten, bruggen en pleinen van Maastricht.

De monumenten maken de straten! Met deze stadswandeling ontdek je de platgetreden paden, bruggen en pleinen die de geschiedenis van Maastricht vertellen en de stadsplattegrond bepalen. Loop je voeten achterna en ontdek de straten die je leiden. Van de bruggengeschiedenis tot de hofjes en pleintjes die ook de architectuur van vandaag inspireren. Van de nieuwbouwwijken rondom de binnenstad tot de historische straatjes en cul-de-sacs. Van onbenutte pleinen tot erfgoed met potentie. Maar hoe restaureren we, bewaren we, verbouwen we en hoe staat de Maastrichtenaar daar tegenover? Ter gelegenheid van de Dag van de Architectuur Maastricht 2023 schreven curator Remco Beckers (Bureau Europa) en conservator Joes Minis (Centre Céramique) deze wandeling. 

Voyage #14. Muziek maakt de mens. De klinkende architectuur van Maastricht.

In geen stad in Nederland klinkt muziek zo luid als in Maastricht. De Limburgse muziekcultuur komt er in al zijn vormen samen, van het rijke verenigingsleven tot de klassieke opera, van sjoenkele met Vastelaovend tot walsen op het Vrijthof, van het volkstheater tot de liturgie.

Muziek lees je af in de stad, de straten en de gebouwen. De architectuur speelt daarbij zijn eigen partij, van kunststukjes als de beiaard en de kerkorgels, van oude theaters en moderne popzalen, tot de onzichtbare sporen die de noten in het weefsel hebben achtergelaten. De stad loopt over van geluid en van muziek, van mensen die spelen en maken en van mensen die eenvoudig genieten.

Voyage #13. De Rivier. Ontdek het water in de stad.

De Maas is het hart van Maastricht, gaf de stad zijn naam en beïnvloedt er het leven op meer manieren dan je denkt. Maastricht is ontstaan waar de Jeker de Maas ontmoet. De Romeinen bouwden een castrum en later een brug bij deze doorwaadbare plaats, ze noemden het Traiectum ad Mosa, “oversteekplaats aan de Maas”. Maastricht was lange tijd een stad over de Maas in plaats van langs of aan de rivier. De Maas was niet meer dan een waterweg en hoge muren begrensden de rivieroevers, waardoor het voor de lokale bevolking onmogelijk was om langs de rivier te lopen of hem zelfs maar te spotten. 

Voyage #12: In geval van nood! Verschansen, verschuilen en verstoppen in Maastricht. 

Maastricht heeft een geschiedenis van verschuilen, verstoppen en verschansen. Van Middeleeuwse stadsmuren tot de latere verdedigingswerken, die al eeuwenlang het stadsgezicht bepalen of pas sinds een decennium weer publiek zijn ontsloten. Schuilkelders, bunkers, uitkijkposten en tunnels blijven voor ons verstopt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd een sterke ondergrondse infrastructuur van schuilplekken opgezet, voor mensen én voor wereldberoemde kunstwerken. Tijdens de dreigingen van de Koude Oorlog trof de Bescherming Bevolking (BB) voorbereidingen in de stad. Je weet immers maar nooit wanneer een noodgeval kan toeslaan.

Voyage #11. Maastrichts Aardewerk

Het Maastrichtse aardewerk is wereldberoemd. Petrus Regout begon mijn zijn glas-, kristal- en aardewerkondernemingen in de vroege 19e eeuw en is er puissant rijk mee geworden. Zijn naam zingt nog steeds voort in Maastricht en de stad laat zich dan ook tot de dag van vandaag sterk tekenen door de overblijfselen en de heropleving van het industrieverleden. 

Voyage #10. De Zinkidentiteit van Maastricht

Zink is lang niet zo onzichtbaar in het straatbeeld als je misschien denkt! Treed in de voetsporen van de zinkwitstakers en leer over de grootste staking die Maastricht ooit gekend heeft. Wandel door de binnenstad en stuit op bijzondere zinkarchitectuur waar je al tig keer aan voorbij bent gelopen.

Voyage #9. Van vuilstort naar bloemrijk grasland

Beeldend kunstenaar Stefan Cools neemt je mee door de landschappen om Bunde. Van een eeuwenoud berceau naar een nieuw ontstaan landschap op een oud vuilstort. Let op de bijzondere vlinders: aan hen kun je zien of een landschap gezond is. Ook kom je langs het bijzondere werk Prikkeldraad Vegetatie, waarin natuur tot kunst wordt bovenop niet bestaande grenzen. 

Voyage #8. Het Maastricht van Morgen

Gemeente Maastricht werkt aan een visie voor hoe de stad er in het jaar 2040 bij zou moeten liggen. Daar is de inspraak van de Maastrichtenaren zelf hard voor nodig. Bureau Europa ontwikkelde met stedenbouwkundige Jake Wiersma vier stadswandelingen, elk met een eigen thema, die vragen oproepen over de toekomst van de stad en uitnodigen om met elkaar hierover in gesprek te gaan. 

Voyage #7. Sphinxroutes

Het Sphinxkwartier is de nieuwste uitbreiding van de Maastrichtse binnenstad. De oude industriële panden worden omgetoverd tot een hippe cultuurhub. Maar er is meer te zien en te beleven in dit stukje stad, waar bruisend stadsleven en verstilde natuur elkaar naadloos ontmoeten. Vier huisjes, vier wandelingen. Wie het Sphinxkwartier verkent zal iets opvallends zien: kleine, groene huisjes zijn in het stadslandscap opgenomen. Elk huisje vertelt een ander verhaal, een wandeling door Maastrichts nieuwste buurt.

Voyage #6. De Vrouwen van Maastricht

Vrouwen leefden historisch gezien gebonden aan maatschappelijke genderopvattingen, beperkt in haar rechten en gekluisterd aan huis. Het verwoede streven tot emancipatie is daarom ook van alle tijden en plekken. Ook in Maastricht leefden en werkten heldinnen die ruimte maakten om hun eigen vermogen tot wasdom te laten komen en meters maakten voor hun tijdsgenotes en volgende generaties. Van de liefdadigheid en onderwijzingen van Elisabeth Strouven tot de stakende dames bij De Sphinx, over Anna Wynandts-Louis in de politiek en Wilhelmina van de Geijn in de wetenschap. In Maastricht geen gebrek aan stoere vrouwen!

Voyage #5. De creatieve huiskamers.

Kunstenaar Simone Schuffelen ging, uitbundig wapperend met een oranje vlaggetje, als reisleider buiten het gebaande pad door Maastricht. Tijdens de coronalockdowns zijn een hoop goede maar vaak tijdelijke, culturele initiatieven in Maastricht ontstaan die blijk geven van de creativiteit en hechte communities die de stad rijk is: een voedingsbodem voor jong talent. Fiets door het centrum, door Malpertuis en door Wyck en luister naar de podcasts van Simone en haar interviews met bevlogen kunstenaars in Maastricht.

Voyage #4. Autour de nos chambres. 

Tijdens de beruchte COVID-19 lockdowns, kunnen de muren wel eens op je afkomen. Dat is geen nieuw fenomeen: de Franse schrijver Xavier de Maistre maakte daarom tijdens huisarrest al eens een reis door zijn eigen kamer. In Maastricht neemt een opvallend duo, Ger en Nel, je mee langs hun vertrekken, objecten en herinneringen.

Voyage #3: Whoever you are hiding away with (Gleaners).

Limburgs Dierbaar Oord heeft een onmiskenbaar landschap. Maar wat zegt het landschap over ons en hoe we met onze omgeving omgaan? Welke tradities, rituelen en geheimen liggen er schuil in de heuvels en de velden, de bossen en de dorpen die Limburg rijk is? Deze absurdistische film stelt dat het Limburgse decor nu eens wel, dan weer niet slechts schone schijn is.

Voyage #2: Het Maastricht van Jo Coenen. 

De Heerlense grootmeester neemt ons mee langs zijn Maastrichtse ingrepen: 3,5 kilometer dwars door de binnenstad langs een ononderbroken aaneenschakeling van zowel opvallende als bijna onzichtbare sporen die deze architect in deze Europees geworden stad heeft achtergelaten.

Voyage #1: De Reis - Tassenmuseum Amsterdam x Bureau Europa. 

De eerste en tevens laatste Voyage die Bureau Europa publiek ondernam: een rijke collectie antieke reiskoffers bezocht Maastricht en kreeg er tijdens TEFAF hun eigen plekje in de tentoonstelling Landschap als Cult.