State Alpha: on the Architecture of Sleep

29 juni t/m 5 oktober 2008

Freud zag de droom als ‘beschermer van de slaap’. ‘State Alpha, on the architecture of sleep’ onderzocht in welke mate dat gezegd kan worden over de architectuur. De tentoonstelling heeft de bezoeker aangezet tot nadenken over de manier waarop architectuur onze slaap organiseert.

In 2008 schetste het NAi Maastricht langere lijnen op het snijvlak van architectuur en vormgeving, waarbij de rode draad wordt gevormd door het interieur. Na een solotentoonstelling rond de monnik/architect Dom Van der Laan en de vraag naar een spirituele binnenwereld, werd nu het onderwerp slaap als een meer psychologische binnenwereld verkend en werd gekeken hoe de architectuur zich hiertoe verhoudt. Deze tentoonstelling benut ondermeer de film en de productvormgeving om deze relatie zichtbaar te maken.

In zes hoofdstukken werden verschillende aspecten van de slaap belicht. In Phenomenology of Sleep werd slaap, toch nog steeds een enigma, belicht door middel van filmfragmenten. Filmexpert Eric de Kuyper heeft een selectie fragmenten samengesteld, die het ritueel van slapen en opstaan laten zien binnen hun architectonische context. De term Architecture of Sleep wordt gebruikt door de medische wetenschap als beschrijving van de structuur van het slaapproces. In samenwerking met het slaaplaboratorium van de Charité Clinic in Berlijn toonde dit hoofdstuk verschillende wijzen van observatie door onderzoekers. Het hoofdstuk Science of Sleep vergeleek hoe andersoortige (pseudo-wetenschappelijke) expertises zoals feng-shui omgaan met slaap en het ruimtelijke effect daarvan op de indeling van onze slaapkamers. Het hoofdstuk getiteld Dream-House gaf een beeld van hoe de markt het begrip droomhuis inzet als verleidingsmiddel. Dit gelijknamige hoofdstuk onderzocht naast het droomhuis binnen de huizenmarkt ook het huis als symbool binnen het onderbewustzijn. Binnen Economy of Sleep focust de tentoonstelling op de tegenstelling tussen slaap als gift en vitaliserende kracht en slaap als product, waaromheen een enorme markt is ontwikkeld. Denk hierbij aan bedden, geuren, maskers, crèmes, kruiden, maar ook aan therapieën en medicijnen. Het laatste hoofdstuk, Sleep without Architects, toont verschillende voorbeelden die ontsnappen aan de architectuur. Door onder meer de positie van daklozen te belichten, stelt dit hoofdstuk de rol van de architectuur ter discussie en de wijze waarop deze de slaap organiseert.

Ontwikkeling: Liquid Frontiers
(Sabine Dreher en Christian Muhr) i.s.m. Guus Beumer 
Tentoonstellingsontwerp: EventArchitectuur
Grafisch ontwerp: Experimental Jetset
Fotografie: Johannes Schwartz, Moniek Wegdam

Tentoonstelling

Tentoonstellingsteksten

Raambelettering