Material Landscapes

Architectenbureau Werkstatt onderzoekt bio-based bouwmaterialen

17 juni t/m 13 augustus 2023

Treed de werkstatt binnen, een werkplaats van gedachten en maakprocessen. Leer hoe de wereld in verandering is en hoe architectuur daar positief aan bijdraagt. De grote opgave anno 2023 is de klimaatcrisis en die is met name een crisis van verbeelding. Hoe stellen we ons immers voor de toekomst ná onze huidige carbon economy vorm te moeten geven? In 2021 won Architectenbureau Werkstatt uit Eindhoven de Jonge Maaskantprijs voor de reikwijdte van hun oplossingen en de kracht van hun ontwerp voor een betere toekomst.

Werkstatt zet in op biobased materialen, voor de verbouwing daarvan en voor de herinrichting van het platteland, voor de ontwikkeling van nieuwe samenwerkingsvormen en voor het delen van nieuwe kennis. Fundamenteel vraagstuk is: wáár bouwen we mee, wat zijn onze materialen, waar komen ze vandaan, hoe werken ze, wat betekenen ze voor ons?

Nieuwe materialen De oorsprong van materialen en hun productieketens zijn in onze bouwcultuur vaak onzichtbaar. In de wetenschap dat architectuur en stedenbouw een negatieve milieuimpact hebben en dat maar liefst tweederdedeel van de CO2-uitstoot van een gebouw ligt in de constructie, moeten we ons afvragen: waarom bouwen we nog überhaupt met schaarse grondstoffen en fossiele energie als we weten dat nieuwe materialen en technieken mogelijk, eenvoudig, bescheiden, goed toe te passen én verankerd in onze natuurlijke omgeving zijn? Wordt het niet tijd voor een nieuw materialenarsenaal?

Nieuwe landschappen Natuurlijke materialen creëren verbondenheid aan het land, maar ook aan de mens. Door regeneratieve, bio-based materialen in te zetten, breng je een radicale systeemverandering teweeg. Die is niet alleen goed voor de bouw, maar ook voor de lándbouw. Zet 10 tot 15% van de landbouwgrond in om vezelgewassen als hennep of hout te verbouwen en je wint alle materialen benodigd voor de woningbouw. De stikstofuitstoot wordt gehalveerd, CO2 wordt in veel grotere mate opgenomen, de landbouwgrond wordt gezonder gemaakt terwijl de veestapel krimpt en de boer een waardige positie binnen de samenleving behoudt.  

Nieuwe samenwerkingen De architect moet daarom bewust zijn van materiaalstromen. Onbewust bepaalt de architect namelijk vaak of de bouwer én gebruiker worden blootgesteld aan schadelijke stoffen. Een nieuw, wederzijds respect tussen bouwer en architect begint daarom met een intieme kennis van het hele bouwproces en een gevoel van verantwoordelijkheid. Dat wordt gedeeld met de gemeenschap: bewoners, ontwerpers, aannemers en adviseurs moeten samen de dynamiek vormen waarin iedereen bewust met de best mogelijke toekomst bezig is. De architect speelt de sleutelrol van verbeelder.

Colofon
Curatoren
Floor Frings, Niels Groeneveld & Raoul Vleugels | Supervisor Floor van Spaendonck | Grafische vormgeving Dennis van Eikenhorst | Ruimtelijke vormgeving Werkstatt | Productie Ilona van den Brekel | Video Sam Nemeth | Teksten Werkstatt & Remco Beckers | Vertaling Remco Beckers | PR Myrthe Leenders | Constructie Fran Hoebergen, Charlotte Koenen, Bo Oudendijk, Emanuël Riksen, Carmen Vollebergh | Met dank aan Rudi Boiten, Eddy Frings, Thomas van Schaik, bonnie tweeschemer

Opening van het Zomerprogramma (foto's Moniek Wegdam)

Diner met Werkstatt en sprekers Jacob Voorthuis (TU Eindhoven), Floris Alkemade (voormalig Rijksbouwmeester), Ronald Schleurholtz (Cepezed) en Kornelia Dimitrova (Studio Kornelia Dimitrova)