Mansholt, Landschap in Perspectief

18 januari t/m 20 april 2014

Bureau Europa wijdt de tentoonstelling 'Mansholt, Landschap in Perspectief' aan de wijze waarop landbouw de inrichting en vormgeving van het Nederlandse landschap na 1945 heeft bepaald, tegen de achtergrond van de actuele hervorming van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Leidraad van de tentoonstelling is het werk van voormalig landbouwminister Sicco Mansholt

Protagonist Sicco Mansholt was boer en verzetsstrijder in de Wieringermeerpolder (1938-1945), minister van Landbouw en Voedselvoorziening in zes naoorlogse kabinetten (1945-1958), eerste Eurocommissaris voor Landbouw (1958-1973) en later Voorzitter Europese Commissie (1972-1973).

Aan de hand van een aantal fases wordt de ontwikkeling van de Nederlandse landbouw getoond en de wijze waarop deze zich verhoudt tot het landschap. Onder andere: het herstel van geïnundeerd landschap na WO II; de Zuiderzeepolders als ideaal landbouwgebied; de modernisering van het platteland door middel van ruilverkavelingen en technologische innovatie; de toenemende invloed van recreatie en natuurbeheer, en ten slotte de hedendaagse opdeling in verbrede en industriële landbouw.

Centraal staat een serie voorlichtingsfilms van het Ministerie van Landbouw en Voedselvoorziening en unieke beelden van Mansholts bezoeken aan het Amerikaanse platteland in de jaren '50. Er wordt veel aandacht besteed aan de onherroepbare veranderingen onder invloed van mechanisatie en schaalvergroting in de landbouw.

De tentoonstelling beoogt de bezoeker inzicht te geven in de veranderende verhouding tussen landbouw en landschap en de dilemma's van het Europese landbouwbeleid. Vragen die zich verhouden tot een steeds groeiende wereldbevolking enerzijds de complexiteit van de verhouding tussen intensieve- industriële landbouw, ecologische diversiteit, kleinschalige zelfwerkzame initiatieven anderzijds. Technologische innovatie maakt precisie landbouw mogelijk; drones worden ingezet voor bemesting, zaden en grond worden weer verder verrijkt en melk robots worden steeds productiever. Sociale en organisatorische innovatie maken open source farmhacking, zelfoogstakkers mogelijk. Daarnaast incorporeert de verbrede landbouw zaken als zorg, diverse vormen van vrijetijdsbesteding en toerisme.

De tentoonstelling biedt met het vele audiovisuele materiaal, een overzicht van de wijze waarop de landbouw in de loop der tijd is gerepresenteerd en tevens een interactieve kaart die is ontstaan vanuit een samenwerking tussen Bureau Europa en de Waag Society.

Deze tentoonstelling is gerealiseerd met medewerking van:

Curatoren: Saskia van Stein en Jules Schoonman
Tentoonstellingsontwerp: XML Architecture Research Urbanism
Grafisch ontwerp: Simon Davies
Productie leider: Buro Floor
Column/redactie/research: Gerrie Andela
Essay en beeldresearch: Peter Veer
Interactieve kaart: Bert Spaan, Waag Society
Video editing: Victor-Zorro
Communicatie: Margot Krijnen
Vertalingen: Jason Coburn / Guus van Engelshoven
Realisatie: Inhout en Plan Effect systemen

Bureau Europa dankt:

Alle betrokken bureaus: DAAD Architecten, Felixx, Lola Landschape and Architecture, van Bergen Kolpa Architecten, Studio Marco Vermeulen, Ester van der Wiel, Marnix Tavenier (en de andere ontwerpers), Sophie Krier en Henriëtte Waal, Christien Meindertsma, Studio Maarten Kolk & Guus Kusters, Benedikt Groβ, De Vrije Akker. Alle onderzoekers, andere en insitutionele betrokkenen: van den Borne Aardappelen, Louis van Gasteren, Henk Wildschut, Ralph Kämena, Peter Menzel, Luc de Groot (LTO Brussel), Anita Blom (RCE), Digna Sinke, Lammert Kooistra, Maria Austria Instituut, Studio Aandacht, Beeld en Geluid, Nederlands Fotomuseum, Alfred Marks, Het Nieuwe Instituut, de waag Society, Spaarnestad Photo, Dienst Landelijk Gebied, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), Universiteit Wageningen (WUR), ZLTO Limburg, Geert Kits Nieuwenkamp, Ministerie van Buitenlandse zaken (Brussel), Herman Mertens van LLTB ( Limburg) en Klaas Schotsman en Albert-Jan Kamphuis (Landbouwminiaturen club Nederland (LCN).

Bureau Europa wordt structureel gesubsidieerd door Gemeente Maastricht en Provincie Limburg. Dit project is genereus ondersteund door het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie.

Bureau Europa, platform voor architectuur ontwikkelt deze tentoonstelling in het kader van de programmalijn Landschap in Perspectief, een initiatief van Bureau Europa, Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur en de Provincie Limburg.

Deze tentoonstelling is de eerste inhoudelijke uiting van de samenwerking tussen Het Nieuwe Instituut en Bureau Europa waarbij het onderzoek naar de veranderende verhouding tussen landbouw en landschap, tegen de achtergrond van de actuele hervorming van het Europees Gemeenschappelijk Landbouw Beleid, centraal staat.

Het tweede deel van dit onderzoek zal in het najaar van 2014 in Het Nieuwe Instituut gestalte krijgen.

Beelden van de tentoonstelling

Beelden uit de tentoonstelling

Opening van de tentoonstelling op 18/1 door gedeputeerde Patrick van der Broeck

Video