Machine à Amuser

In zijn boek Machine à Amuser. The Life and Death of the Beistegui Penthouse Apartment beschrijft Wim van den Bergh de ontstaansgeschiedenis van het beroemde penthouse van de Frans-Mexicaanse millionaire bachelor Charles de Beistegui. Het penthouse werd ontworpen en gebouwd door Le Corbusier en Pierre Jeanneret aan de Champs-Élysées tussen 1929 en 1932. Van den Bergh volgt de evolutie van dit icoon van de moderne architectuur, vanaf de initiële competitie tussen Gabriel Guevrekian, André Lurçat en Le Corbusier & Pierre Jeanneret tot aan de uiteindelijke uitvoering. Hij vertelt het verhaal van de ambitie van een klant om een huis te bouwen dat gewijd is aan vermaak op een van de meest welvarende straten van Parijs.

Bureau Europa vertaalt dit boek nu in een expositie. Want Machine à Amuser is niet alleen het verhaal van een tot heden onderbelicht ontwerp van een van de belangrijkste architecten van de twintigste eeuw. Het is ook een vermakelijk én herkenbaar spel tussen opdrachtgever en architect. Bouwheer Charles de Beistegui heeft namelijk zo zijn eigen, excentrieke smaak: een uiterst zorgvuldig gecomponeerd eclecticisme, dat niet zelden botst met de modernistische overtuigingen van zijn architect. Als een soort gentlemen architect neemt de Beistegui dan ook steeds meer het ontwerpheft in handen. Zowel de interactie tijdens dat proces als het surrealistisch aandoende eindresultaat ervan komen in de tentoonstelling naar voren.

Het is ook een verhaal over de haute bohème, de Parijse café society waarin de Beistegui verkeert. Zijn feesten zijn uitbundig en excentriek: de opening van zijn nieuwe palazzo in Venetië in 1951 wordt nog steeds gezien als het bal van de eeuw. (Charles zelf ontvangt zijn gasten verkleed als achttiende-eeuwse Venetiaanse magistraat, aangevuld met 40-centimeter-hoge platformzolen om zijn geringe lengte te maskeren.) Het wel en wee van deze selecte kring uiterst welvarende lieden, die zich louter bezighouden met zich bezighouden, word ondertussen nauwkeurig opgetekend in magazines als Vogue en Harper’s Bazaar. Het is dan ook daar dat we het penthouse vooral tegenkomen, meer dan in de toonaangevende architectuurpublicaties. In de tentoonstelling wordt deze excentrieke wereld geïllustreerd aan de hand van foto’s, filmmateriaal, originele tijdschriften en objecten.

Last but not least is Machine à Amuser een verhaal over de tekening, en het tekenen als architectonische onderzoeksmethode. Auteur en architect Wim van den Bergh heeft het penthouse uiterst nauwgezet nagetekend. Deze tekeningen dienen de lezer van het boek en de bezoeker van de tentoonstelling, maar ook de onderzoeker zelf: in het natekenen wordt hij geconfronteerd met het ontwerp in al zijn facetten. Het is, al doende, een oefening in het zorgvuldig kijken. Zo wordt het proces van het tekenen een manier om het studieobject te doorgronden. De reconstructietekening als idee heeft dan ook een prominente plaats in de tentoonstelling.

Een excentrieke opdrachtgever, een visionair architect en een begenadigd verteller: met die ingrediënten maakt Machine à Amuser van architectuur een verhaal. De tentoonstelling voegt een nieuwe laag toe aan dat verhaal, en complementeert daarmee het schitterende boek van Wim van den Bergh.

De expositie Machine à Amuser. The Life and Death of the Beistegui Penthouse Apartment is te zien vanaf vrijdag 9 augustus tot en met zondag 3 november 2024. Bureau Europa is gedurende deze periode geopend van woensdag t/m vrijdag (12:00-17:00 uur). Op afspraak kan de expositie in het weekend bezocht worden. De feestelijke opening zal plaatsvinden op vrijdag 30 augustus 2024.

De expositie is KOSTENLOOS te bezoeken.

Machine à Amuser is onderdeel van Bureau Europa's diverse najaarsprogramma The Grand Tour. Kijk voor de andere evenementen en data op de website!