Jan Willem Petersen zet welbewust strategieën als onderdompeling en betrokkenheid in als operationele middelen om duidelijk te maken wie de belanghebbenden zijn in, en welke structuren onderdeel uitmaken van, op het eerste gezicht ondoordringbare situaties.
JWP, die in onze relatief behoudende beroepsgroep een unieke positie inneemt, vraagt zich af hoe wij, architecten, besluiten wat de goede manier is om aan een project deel te nemen. Hoe zorgen we ervoor dat we kunnen aanschuiven aan de tafel waar de beslissingen worden genomen, en hoe verwerven we de kennis die we nodig hebben om tussenbeide te kunnen komen?
Zijn presentatie van wordt gezamenlijk besproken en daarna bediscussiëren de deelnemers wat de meerwaarde is van een alternatieve praktijk die is gebaseerd op betrokkenheid in plaats van op participatie; op uitbreiding in plaats van op inperking. Er worden vraagtekens geplaatst bij de redelijkheid van de instinctieve reactie van de architect, namelijk om te gaan bouwen.
Vervolgens krijge de deelnemers krijgen een praktijkopdracht bedoeld om ‘Breaking News & Top Stories’ te genereren over een vooraf gekozen locatie in de stad Maastricht. Er worden koppels gevormd en gezamenlijk gaan ze opportunistisch op zoek naar specifieke ruimtelijke omstandigheden die vervolgens uiteen worden gezet in een column. Deze column is de neerslag van onderdompeling ter plaatse. Deelnemers treden in contact met het meest onontkoombare element van een gegeven ruimte, namelijk de mensen die zich erin bevinden. Ze gaan op onderzoek uit om informatie te verzamelen die ruimtelijk van belang is. De gekozen ontmoetingen vormen een integraal onderdeel van het stedelijk weefsel, hoe alledaags dergelijke situaties in eerste instantie ook lijken.
De opdracht zet aan tot het distilleren van stedelijke realiteiten en mechanismen die anders moeilijk te ontdekken zijn. Het informele antiwinkeldiefstalsysteem dat lokale winkeliers hebben opgezet zal in een architectonisch profiel waarschijnlijk niet worden onthuld. Het is onwaarschijnlijk dat de geheime plekken waar verslaafden en dealers illegale middelen verstoppen op de stadsplattegrond te vinden zijn. Maar ook minder dramatische gebeurtenissen kunnen een rol spelen in jullie column: ambulancepersoneel dat een oudere dame begeleidt naar haar routinematige medische controle; iemand die ruchtbaarheid geeft aan een clandestien feest, de manier waarop een herdenkingsteken wijst op de aanwezigheid van een oefenruimte van de lokale fanfare, de personele bezettingsgraad van de kerk en daarmee de mate waarin je er je zonden kunt opbiechten, de manier waarop een marktkoopman die ‘antiek’ verkoopt de ruimte beschouwt, enzovoort. Dit zijn allemaal ruimtelijke omstandigheden die gewoonlijk ingecalculeerd zijn in het ontwerp, bijvoorbeeld bij het ontwerpen van misdaadpreventie (dat wil zeggen: meer schijnwerpers), of het ontwerpen van openbare pleinen en de daaruit voortvloeiende opstelling van de markt. De opdracht gaat ervan uit dat onderdompeling in en grondige kennis van de onderliggende werkelijkheid waardevolle ontwerpgegevens kan opleveren. Deze maken deel uit van het ontwerpvocabulaire.
Bio Jan Willem Petersen
Jan Willem Petersen studeerde af aan de Architectural Association School of Architecture London (cum laude) en de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. In 2006 richtte hij Specialist Operations op, een onafhankelijk bureau voor ruimtelijke strategie en ontwerp.
Tijdens zijn studie aan de AA raakte hij sterk geïnteresseerd in geïntegreerde samenwerking met deskundigen die in hoge mate bijdragen aan de totstandkoming van de stedelijke omgeving, maar die actief zijn in niet-ruimtelijke disciplines. Zodoende is hij regelmatig betrokken geweest bij zeer ingewikkelde projecten. Hij heeft met zijn strategische advies, culturele analyse, diepgaand stedelijk onderzoek en ontwerp regeringen, internationale organisaties en lokale gemeenschappen ondersteund. Petersen werkt momenteel aan de evaluatie van de Nederlandse wederopbouwmissie in de provincie Uruzgan, Afghanistan. www.specialistoperations.eu
Datum: vrijdag 13 maart, van 9:30 tot 18:00 uur.
Toegang: 7,50 euro (incl. lunch)
Aanmelden: info@bureau-europa.nl
Er is slechts een gelimiteerd aantal plaatsen beschikbaar.